بالاخره اکتشاف در کاسپین رقم خورد؛ برنامه ای که سال ها به تأخیر افتاده است. نفت و گاز از میدانی که ۴ کشور ساحلی همسایه ایران را به رقابت واداشته است تنها منحصر به بازماندگان شوروی نیست. ساخت خط لوله باکو، تفلیس، جیهان با سرمایه گذاری های کلان تحولی در آبهای خزر ایجاد کرده است. اما این پایان راه تلقی نمی شود. دکل نیمه شناور «ایران البرز» می رود تا در اعماق دریای خزر، طلسم حضور ایران در آبهای شمال را بشکند.
قائم مقام مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران این خبر را اعلام کرد.
«نخستین عملیات حفاری در فلات قاره دریای خزر دهم تا دوازدهم بهمن ماه آغاز می شود؛ نخستین حفاری آزمایشی تا عمق ۱۰۰ متر که با هدف آزمایش تعادل دکل نیمه شناور ایران البرز صورت می گیرد.

محمدجواد عاصمی پور گفت: پس از این آزمایش، دکل حفاری ساخت ایران به نخستین نقطه اکتشافی آب ها منتقل خواهدشد تا حفاری چاههای نفت را آغاز کند.
به گفته وی، اوایل اسفندماه سال جاری، افتتاح رسمی این دکل انجام خواهدشد.
«ایران البرز» دکلی است نیمه شناور که بدون نصب بر پایه های دریایی و تنها با حفظ تعادل برروی آب، حفاری در عمق ۴ تا ۵ هزارمتری خزر را استارت خواهد زد.

این دکل با کمک دو شناور دریایی که توسط شرکت صدرا ساخته شده است در نقاط مختلف دریا جابه جا خواهد شد.
قائم مقام مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور توسعه عنوان کرد که ساخت این دکل حفاری و شناور ها در کل منطقه بی نظیر است.
طبق آخرین مطالعات انجام شده، سواحل نزدیک ایران از منابع کمتری از هیدروکربورهای نفتی برخوردار است؛ از این جهت جکت آپ ها قادر به حفاری در اعماق وسیع آب ها نیستند.
ایران در استفاده از دکل های نیمه شناور تجربه ای ندارد. عاصمی پور در این باره افزود: برای راهبری دکل ها در مرحله اول از شرکت های چینی استفاده خواهد شد. به گفته وی، در حال حاضر مهندسان چینی برروی دکل مستقر شده اند تا نخستین دور از فعالیت ها آغاز شود.
ایران و چین حفاری در آبهای خزر را با مشارکت همدیگر انجام خواهند داد.
کماکان مذاکرات شرکت ملی نفت با شرکت پتروبراس برزیل برای اجرای طرح خزر ادامه دارد. عاصمی پور یادآور شد که این گفت و گو ها درحال نهایی شدن است؛ بدین ترتیب با توافق این دو شرکت، برزیلی ها به عنوان پیمانکار اصلی تمام عملیات مربوط به اکتشاف، حفاری و توسعه میدان های نفتی و گازی خزر شناخته خواهند شد.
پتروبراس، لیدر اول پروژه خزر، پیمانکار EPC (مهندسی، تأمین کالا و ساخت) این طرح شناخته می شود. قائم مقام مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور توسعه درخصوص میزان سرمایه گذاری در خزر هم توضیح داد: حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار در آبهای خزر سرمایه گذاری می شود.

گرچه رژیم حقوقی دریای خزر از سوی ۵ کشور ساحلی بزرگترین دریاچه جهان تعیین نشده است اما ایران در گام اول تمام نقاط شناخته شده اکتشافی درمحدوده آبهای خود را حفاری خواهدکرد.
ترکمنستان یکی از بزرگترین صادرکنندگان گاز منطقه، تولیدگاز از آبهای خزر را آغاز کرده است.
شرکتهای آمریکایی در آبهای های قزاقستان هم یکی از بی نظیرترین میدان های نفتی را کشف کردند. قائم مقام شرکت ملی نفت گفت: «ما برای حضور فعال در دریای خزر مصمم هستیم.»به گفته عاصمی پور ساخت دکل نیمه شناور «ایران البرز» و شناورهای انتقال دهنده آن نمونه تازه و بزرگ در ساخت صنعتی ایران به شمار می رود. تجهیزاتی که با صرف ۲۵۰ میلیون دلار ساخته شده است. او عنوان کرد که با این تحول جدید، نکا به بزرگترین کارگاه صنعتی خزر تبدیل خواهدشد؛ عملیاتی که پیش از این فقط در آستاراخان روسیه انجام می شده است. ایجاد کارگاههای صنعتی دریایی با هدف بومی سازی تکنولوژی های ساخت صنعتی و درآمدزایی حاصل از صدور تکنولوژی صورت می گیرد.
عاصمی پور افزود که حفاری در عمق بالای آبهای خزر هم تا اواسط اسفندماه آغاز خواهد شد.

● آمریکا در خزر
اخیراً رئیس جمهور ترکمنستان از شرکتهای مطرح آمریکایی هم برای مشارکت و سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز دریای خزر دعوت کرد.
قربان قلی بردی موخامدوف در دیدار با مقامهای شرکت شورون، از سرمایه گذاری شرکتهای آمریکایی در پروژه های انرژی دریای خزر استقبال کرده است.
شرکتهای نفتی خارجی رقابت زیادی را برای دستیابی هر چه بیشتر به منابع نفت و گاز آسیای مرکزی و دریای خزر آغاز کرده اند. دعوت رئیس جمهور جدید ترکمنستان از شرکتهای آمریکایی، در تضاد آشکار با سیاستهای صفر مراد نیازاف رئیس جمهور فقید وسابق این کشور است. نیازاف تنها به شرکتهای خارجی محدودی اجازه فعالیت و سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ نفت و گاز ترکمنستان را داده بود.
تنها دو شرکت پتروناس مالزی و دراگون اویل امارات در حوزه های نفت و گاز دریای خزر در مرزهای ترکمنستان فعالیت می کردند.
رئیس جمهور ترکمنستان تأکیدکرد که عشق آباد برای توسعه ظرفیت های تولید نفت و گاز خود نیازمند استفاده از فناوری روز دنیا است و ترکمنستان برای دستیابی به این تکنولوژی از سرمایه گذاری شرکتهای آمریکایی استقبال می کند.